Κυριακή 17 Ιουνίου 2018

Και τούτη τη σαιζόν θα χάσουμε άλλο ένα καλοκαίρι


  



   «Από τους τρεις λόγους για να ταξιδέψει κανείς στην αρχαιότητα: Πόλεμος, Εμπόριο, Προσκύνημα, κάποιος θα έλεγε ότι ο Τουρισμός προέρχεται από το Προσκύνημα. Όμως πιο πολύ φαίνεται ο πραγματικός του πρόγονος να είναι ο Πόλεμος!»

    Αυτά έγραφε ο Αμερικανός στοχαστής, Χακίμ Μπέη. Ένας μειλίχιος άνθρωπος με αίσθηση του μέτρου (...σπάνιες αρετές για κάποιον με τόσο περιθωριακές απόψεις) που έτυχε να συναντήσω στα μέσα της δεκαετίας του΄90 στην Ιρλανδία.

    Και ένας έμπορος γούνας, σε μια συζήτηση μεταξύ γουναράδων που έτυχε να παρακολουθήσω στη Ρόδο στα μέσα της δεκαετίας του ’80 (ναι, τόσο παλιά!) τελικά απεφάνθη:

Ο Τουρισμός είναι ο μόνος στρατός που δεν νικήθηκε ποτέ!

    Πράγματι:

    Οι φάλαγγες των τουριστών προχωρούν και φωτογραφίζουν, φωτογραφίζουν και προχωρούν πάνω στα ερείπια που άφησαν τα τμήματα που προηγήθηκαν μέσα σ’ ένα τοπίο κατεστραμμένο από τσιμέντο, άσφαλτο, θόρυβο, φώτα, σκουπίδια, εξαντλητική δουλειά!
                       
(Πέργαμος, πεζικό)
         

    Το πρόσταγμα shoot αφορά τώρα το πάτημα ενός κουμπιού που ανοιγοκλείνει το κλείστρο της κάμερας, όπου shoot (πυροβολώ) ισχύει και για το τράβηγμα της φωτογραφίας όταν σκοπεύεις μέσα  από τη φωτογραφική μηχανή, αυτό το ερμαφρόδιτο σύμβολο-παιχνιδάκι και σύγχρονο ξόρκι.
    Οι κάμερες υψώνονται προς κάθε κατεύθυνση, κάθε στόχο που προβάλλει, ρουφώντας τη ψύχη των ντόπιων και του τοπίου.
    Ο σημερινός μαζικός τουρισμός είναι το απόγειο της εκλέπτυνσης ενός παλιού πολεμικού παιχνιδιού που λέγεται search ‘n' destroy- ερευνήστε λοιπόν και καταστρέψτε, αλλά μ’ ένα τέτοιο τρόπο ώστε η καταστροφή να μπορεί να ονομασθεί «αξιοποίηση».
     Αντίθετα από το προσκύνημα όπου ο προσκυνητής προσέρχεται με δέος και κατάνυξη και, προσφέροντας πίστη, αυξάνει τη «χάρη» που αναδίδει ένας Ιερός Τόπος, ο Τουρισμός απομυζά τις ιδιαιτερότητες κάθε «ξεχασμένης» γωνιάς του πλανήτη και ομογενοποιεί κάθε μέρος που πλήττει. Γιατί αυτό που αποζητά ο τουρίστας είναι «πολιτισμική διαφορά» για να την καταναλώσει. Έτσι κι αλλιώς θα του ήταν αφόρητο να την ζήσει.

     Η Φαντασία πέθανε στη Δύση εδώ και καιρό. Χρειάστηκαν αμέτρητες ποσότητες ορθολογισμού και κατήφειας για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο. Για να καταπραϋνθεί και να σβήσει κάτι τόσο δυσλειτουργικό και άβολο, αλλά τόσο βαθειά ανθρώπινο. Τώρα λοιπόν η Δύση, πηγή του Τουρισμού, πρέπει να την αποκτά σε ασφαλείς δόσεις και σωστά πακεταρισμένη.
    Αυτό που γοργά απονεκρώνεται έχει ανάγκη από κάτι ζωντανό για να παρατείνει τον χρόνο επιβίωσής του. Αλλά όπου αγγίζει απονεκρώνει. Πρέπει λοιπόν συνεχώς να προχωρά! Πράγματι, νέοι τουριστικοί Παράδεισοι ανοίγονται στο κοινό. Νέοι «τουριστικοί προορισμοί» μπαίνουν στο χορό ανακοινώνοντας απλά: Ανοίξαμε (τα πόδια) και σας περιμένουμε! 
     ΑΝ η παλιά αποικιοκρατία ύφαινε στην ψυχή του αποικιοκρατούμενου την αλλοτρίωση και την τρέλλα, και εκμεταλλευόταν τις υλικές πηγές, η σύγχρονη προχωράει παντού και σε μεγάλο βάθος. Για να γίνει κατανοητή η έννοια αυτού του βάθους ας ειπωθεί ότι τώρα δεν είναι μόνο η ανεξαρτησία ή οι πηγές πλούτου που κινδυνεύουν, αλλά τουριστική έκθεση σημαίνει… να ανοίγεις το σπίτι σου στους ξένους! Ο Τουρισμός μετατρέπει μια χώρα σε έκθεμα και εικόνα του εαυτού της.
    ...Και φυσικά, να ανοίγεις το σπίτι σου με το "αζημίωτο"! Άπαντες δε προφασίζονται άγνοια του ότι η ζημιά είναι ανυπολόγιστη! Πώς όχι; Ο τουρισμός είναι "ιερή αγελάδα" και ένα από τα ταμπού του πολιτισμού μας.

    Χοντρικά, μπορούμε να πούμε ότι, η  επιδρομή της Δύσης στα χωριά και στις καλύβες του κόσμου ακολούθησε την εξής πορεία: Πρώτα οι εξερευνητές, μετά οι ιεραπόστολοι, μετά ο στρατός (και περισσότεροι ιεραπόστολοι), μετά οι περιηγητές, κατόπιν διανοούμενοι και συγγραφείς, εν συνεχεία αγνοί ταξιδιώτες (και οι χίππυς κάποτε), μετά ο ήσυχος ιντιβιντουαλιστής τουρίστας με το πραγματικό ενδιαφέρον και τέλος η πλημμυρίδα του μαζικού Τουρισμού.

    Ο στρατός βέβαια δεν παύει, κατά καιρούς, να κάνει την εμφάνισή του με τα βρώμικα άρβυλά του, ανοίγοντας και κλείνοντας την τουριστική αυλαία!  Έτσι το Βιετνάμ ή η Καμπότζη που κάποτε ήταν υπό το καθεστώς του Ναπάλμ και του βομβοτάπητα είναι τώρα πρόθυμοι «τουριστικοί προορισμοί». Ενώ η Σομαλία που σήμερα εμφανίζεται στους χάρτες των τουριστικών οδηγών «λευκή», κάποτε μπορεί να αποδειχτεί θαυμάσιο τουριστικό εύρημα και προϊόν. Ή ένα αμερικανοκίνητο στρατιωτικό πραξικόπημα στη Γουατεμάλα στέλνει για λίγο τη χώρα στα τουριστικά αζήτητα μέχρις ότου «κάποια προβλήματα διευθετηθούν».

     Όπως πάντα, η γλώσσα αποκαλύπτει τα πάντα για τα οποία μιλά, έτσι έχουμε: Τουριστικές μονάδες, πράκτορες, tour operators, target group, έρευνα, συνοδούς, tourist guides, ξεν-αγούς, τουριστικά γκρουπ, αρχηγούς γκρουπ, σχεδιασμό, ανεφοδιασμό και, αν τα πράγματα πάνε στραβά, εκκένωση! Ακόμα και όταν συγκαλύπτει η γλώσσα, προδίδει!
    Αποδεικνύεται λοιπόν αυτό που ειπώθηκε στην αρχή, ότι ο τουρισμός  είναι ο μόνος στρατός που δεν νικήθηκε ποτέ! 
   
    Ακόμα, ο τουρισμός, που δεν μπορεί πια παρά να είναι μαζικός, δηλαδή μια βιομηχανία διασκέδασης, χαλάρωσης και "κολακείας" για τους προλετάριους κάποιων χωρών, για τους προλετάριους κάποιων άλλων σημαίνει σιδηρά πειθαρχία, ασταμάτητη δουλειά σε «στρατόπεδα διακοπών», μόνιμη κούραση. Έτσι ώστε μια χώρα στον ήλιο που έχει πληγεί από τον τουρισμό να γίνεται αναπότρεπτα μια «ηλιόλουστη κόλαση». Και υπάρχουν όλο και «κατώτερα πατώματα», όλο και βαθύτερα κάτεργα, σ’ αυτή την κόλαση στον ήλιο!

    …Κι ακόμα ακόμα, η αδυνατότητα μιας επανάκτησης της ζωής οφείλεται στο ότι: και στις καλές εποχές τόσοι πολλοί άνθρωποι είχαν προτιμήσει το χρήμα από την πάλλουσα ζωή. «Έρρεε το χρήμα!» είπε κάποιος βετεράνος του τουρισμού και εδονείτο από συγκίνηση μες την επανάληψη του «ρο» αντί να ξεσπάσει σε ένα: «έρρεε η ζωή»!


                                                     Ευπειθέστατος                                                                    διατελώ   
                                                             Β.Η


    
Υ.Γ 1: Πέρυσι πέρασε από πάνω μας η κοσμοπλημμύρα και «κραιπάλη» των 30 εκατομμυρίων και αναμένεται μια επόμενη. Παρ' όλα αυτά, κάπου θα βρεθεί ένα μοναχικό πεύκο και για σας, ένα έρμο αρμυρίκι, και όταν γέρνει ο ήλιος και οι παραλίες ησυχάζουν, κάποιος μπορεί  πέρα απ’ τις ομπρέλες και τα άδεια πλαστικά μπουκάλια να ατενίσει τα μεγάλο ήσυχο μπλέ. Για αυτή την ώρα που η Μεγάλη Ζέστη υποχωρεί ζούμε όλη τη μέρα, εμείς που αξιωθήκαμε το μακρύ καλοκαίρι του Νότου χωρίς να είμαστε άξιοί του!

                                                                                                                  

    Υ.Γ 2: Αυτοί που προσφάτως, και μετά τις κινητοποιήσεις σε Βενετία και Βαρκελώνη, αρθρογραφούν ενάντια στον μαζικό τουρισμό μπορούν να μεμψιμοιρούν για την ποιότητα του τουριστών και την χαμηλή αγοραστική τους δύναμη, αλλά δεν καταλαβαίνουν ή κλείνουν τα μάτια μπρος στην πραγματική φύση του τουριστικού φαινομένου. Μιλούν για «λελογισμένη αξιοποίηση» λες και θα ήταν ανεκτή μια λελογισμένη εκποίηση του πατρικού σου σπιτιού. Μιλούν για «ποιοτικό τουρισμό» και εννοούν να πουλάς ακριβά το κορμί σου. Μιλούν για «ανεξέλεγκτη αύξηση» λες και θα ήταν δυνατή μια χαμηλής έντασης και μετρημένη εισβολή. Μιλούν για «δυσμενείς επιπτώσεις» λες και θα μπορούσες να παίξεις ένα παιχνίδι διατηρώντας τις αμφιβολίες σου. Εμείς όμως, που ζώντας για δεκαετίες μέσα στον τουρισμό τον γνωρίζουμε όσο λίγοι και είδαμε την άνοδο και την πτώση τού τουριστικού μύθου, μπορούμε να γράφουμε ό,τι θέμε! Δηλαδή αυτά που ζήσαμε! Άλλωστε δεν πληρωνόμαστε για αυτά που γράφουμε!

16 σχόλια:

  1. Τί μπορώ να πώ για αυτό το εφιαλτικό τοπίο που περιγράφεται και μάλιστα απο παλιούς αγνούς ταξιδευτές!! Ο ενας ζει απο τον τουρισμό, ο άλλος απο την εμπορία της "γνώσης". Μπορούμε να το αναποδογυρίσουμε? Εδω μας θέλω ,την γενιά των "μεγαλωμένων ιδεολόγων" θα αναρτήσω ένα ωραίο ηλιοβασίλεμα για να συνέλθω! Α.Μ.Χ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Στην εξίσωση θα έπρεπε ωστόσο να βάλετε και το εξής: πόσα νησιά, χωριά κι ηπειρωτικοί ακόμα τόποι, που μαζικά εγκαταλείφτηκαν απ' τους κατοίκους τους εξαιτίας του εμφύλιου, της αστυφιλίας και της βιομηχανικής εισβολής (που έκανε να παράγονται πράγματα στο 1/10 του χρόνου και με το 1/100 του κόπου με τον οποίο παράγονταν προηγουμένως), δεν σώθηκαν κατά κάποιο τρόπο χάρη στον τουρισμό; δηλαδή επειδή ήρθε χρήμα και μέσα απ' αυτό η εγκατάλειψη ανασχέθηκε, υπήρξαν ακόμα και επιστροφές από την πόλη; Δε θέλω να πω καλός κι άγιος ο τουρισμός, αλλά ο πόλεμος παίχτηκε αλλού και με άλλα μέσα (παγκόσμιος πόλεμος, εμφύλιος πόλεμος, καταστροφή, απογύμνωση, αποικιοποίηση, σχέδιο Μάρσαλ, καραμανλισμός, ανάπτυξη), που μπροστά τους ο τουρισμός είναι πόλεμος με ξύλινα σπαθιά...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Σοβαρολογείτε... Ξύλινα σπαθιά? Εγχείρηση "ανοικτής ψυχής" με λέηζερ χωρίς αίμα είναι ο τουρισμός! Είμαι απόλυτα εχθρικός σ' αυτή την λογική: πιάνουμε μολυβάκι και χαρτί, "τόσα κέρδη, τόσες ζημίες... και πάλι καλά είμαστε!".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Εξηγούμαι καλύτερα. Το μικρό νησί άγονης γραμμής που επισκέπτομαι κοντά 15 χρόνια, τελούσε υπό εγκατάλειψη και ερήμωση. Τα σπίτια έπεφταν, μια δυστυχία πλανούνταν ολοχρονίς. Είχε καταρρεύσει ο τοπικός τρόπος παραγωγής, μπορούσαν πια να ζήσουν εκεί λιγότεροι από το 10% όσων ζούσαν προπολεμικά, λιγότεροι κι απ' όσους ζούσαν στις αρχές της μεταπολίτευσης. Με τον τουρισμό αυτή η κατάσταση δεν ανατράπηκε, όμως ανακόπηκε. Επανήλθαν και κάποιοι. Δεν είναι πια ένα νησί παρατημένο και καταδικασμένο. Φοβάμαι ότι βλέπετε μόνο τι κάνει ο μαζικός τουρισμός σε νησιά-targets και παραμελείτε τι γίνεται στις άγονες γραμμές, όπου ο τουρισμός δίνει μια ευκαιρία. Δεν είμαι υπέρ του μαζικού τουρισμού! Όμως κάποιες μορφές τουρισμού μπορούν να χρησιμοποιηθούν επωφελώς για τον τόπο. Αυτός ο εναλλακτικός τουρισμός δεν είναι πόλεμος, ούτε εγχείριση με λέηζερ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Καλσπέρα Β.Η.

    Καίριος όπως συνήθως. Η μαζικότητα είναι σχεδόν ταυτόσημη με την χυδαιότητα. 'Εχω ζήσει σε πολύ τουριστικό νησί ως πιτσιρικάς (Κέρκυρα) και έχω δεί το τοπίο να αλλάζει προς το χειρότερο μέσα σε μια δεκαετία ('84-'94). Οι άνθρωποι επίσης. 'Ισως να υπάρχουν ακόμη τουρίστες που επισκέπτονται μικρά μέρη και σέβονται την χώρα και τους εαυτούς τους.

    Καλό καλοκαίρι
    Πλούς

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλημέρα Πλούς
      Δεν αμφισβητώ την ύπαρξη τέτοιων ανθρώπων. Συνήθως έχουν παρόμοια προβλήματα όπως κάποιοι από εμάς και μισοκλείνουν τα μάτια προσπαθώντας να κάνουν "αφαίρεση".
      Καλό καλοκαίρι και όχι "Καλή Σαιζόν" όπως λένε στην τουριστική Ελλάδα.

      Διαγραφή
  6. Πλούς: αυτούς που σέβονται δεν πρέπει να τους χάσουμε. Θέλουν να γνωρίσουν το τόπο. Και δεν είναι μετρημένοι στα δάχτυλα. Γι' αυτό λέω οτι το θέμα δεν είναι "τουρισμός ή όχι τουρισμός", αλλά καλός (εναλλακτικός) τουρισμός vs κακός (μαζικός) τουρισμός.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλησπέρα Λήτη. Φυσικά ο τουρισμός υπο προυποθέσεις μπορεί να κάνει κάποιους να μάθουν την Ελλάδα γνήσια όπως και εμάς.

      Πρόσφατό παράδειγμα. Ξενάγησα κάτι φίλους/συνεργάτες στο κέντρο της Αθήνας γύρω από την Ακρόπολη. Τους έλεγα πράγματα όπως τα έχω αφομοιώση εγώ και μέσα πό τα βιώματά μου. Ο ένας μου είπε πως είναι τιμή του που βρέθηκε στην Αθήνα (δεν το είπε από κολακεία).

      Πλους

      Διαγραφή
  7. Εγώ είχα κάτι φίλους, κυνηγούς ερημικών παραλιών, "ενναλακτικούς". Αν πήγαιναν δεύτεροι τα βάζαν με τους πρώτους, αν πήγαιναν πρώτοι τα βάζαν με τους επόμενους. Κι από επιχειρήματα αμέτρητα και στις δυο περιπτώσεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ο έμπορος γούνας είπε μαλακία γιατί ούτε οι εμπορικοί στρατοί νικήθηκαν πότε.
    Κατά δεύτερον, δεν έχεις ζήσει τον τουρισμό αλλά έχεις ζήσει από τον τουρισμό (υγ2) οπότε είσαι αντιφατικός, σαν τους συριζαίους που ψήφιζαν τα μέτρα και μετά κατέβαιναν στη διαδήλωση. Αυτό είναι απλά μια σημείωση, μιας και εννοείται πως είσαι σε θέση και έχεις κάθε δικαίωμα να τον κρίνης. Απλά μια σημείωση.
    Tέλος ο τουρισμός από τον οποίο έχεις ζήσει, και σου έχει δώσει την ευκαιρία να γίνεις ένας "ταξιδευτής" κι ένας "ευσεβής προσκυνητής" είναι ακριβώς αυτός ο τουρισμός που κρίνεις και όχι ένας "άλλος" "αγνότερος" "ανώτερος" κτλ. Το "νησί σου" είναι αλλοτριωμένο από την όποια χυδαιότητα περιγράφεις από τα τέλη του 70' που σημαίνει πως ο "άλλος" τουρισμός είναι στο φαντασιακό μας και όχι μέρος της εμπειρίας μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Αγαπητέ Λήτη, οι αντιρρήσεις σου- επειδή δεν τις ακούω πρώτη φορά- έχρηζαν μιας πιο εκτεταμένης απάντησης. Έτσι σε παραπέμπω στην επόμενη ανάρτηση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. letitbe, τι είν αυτά που λες?
    η εναντίωση στο εμπόριο και στον τουρισμό αντιστοιχούν απευθείας σε δύο στάσεις, τον αντισημιτισμό και τον αντιαμερικανισμό. Την εξής μία δηλαδή. Τον πατριωτισμό και τα παιδάκια του. Μέχρι στιγμής αποδείχνεται πως είχα δίκιο. Κι ευτυχώς που είναι ανίκητος ο τουρισμός γιατί αλλιώς θα χαμε μείνει εδώ μέσα ο Ζουραρις με πέντε δέκα βλαχαδερα ακόμη.Τουρισμός και πάλι τουρισμός!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Κωστόπουλε διαφωτιστή των βλαχαδερών ξαναγύρνα στα κλικ και σταμάτα να τρολαρεις σαν "γουνέμπορας"

      Διαγραφή