Τον Δεκέμβρη του 1966 το «Ηράκλειo» βυθίστηκε στη μέση του Αιγαίου, στη θαλάσσια περιοχή της Φαλκονέρας, παίρνοντας μαζί του 250 ανθρώπους. Ήταν πολύ κρύος εκείνος ο χειμώνας του ’66 προς ’67 - και οι Συνταγματάρχες ήδη ερχόντουσαν.
Η εν πλώ καταστροφή του Norman Atlantic είχε κάτι πέρα από το ρίγος και τη δραματική ειρωνεία που νοιώσαμε βλέποντας ανθρώπους -σε ζωντανή μετάδοση- να κινδυνεύουν να καούν περικυκλωμένοι από νερό. Ένα οχηματαγωγό μετασκευασμένο κακήν κακώς σε επιβατικό, ένας Ιταλός καπετάνιος, ένας Έλληνας ύπαρχος, ένα μικτό πλήρωμα της τελευταίας στιγμής χωρίς συνοχή και χωρίς κοινή γλώσσα. Οι Ιταλοί δεν μιλούσαν αγγλικά, ούτε καν ο πλοίαρχος ο οποίος αδυνατούσε να συνεννοηθεί με τα ελληνικά λιμεναρχεία. Επί πλέον το πλήρωμα άργησε να κληθεί σε συναγερμό με αποτέλεσμα, «χωρίς στολή, χωρίς κανένα διακριτικό, χωρίς οδηγίες να χαθούμε μέσα στον κόσμο» όπως είπε ένας απ' τους ανθρώπους του καραβιού.
Πίσω απ’ όλα αυτά, ένας πόλεμος
ιταλικών και ελληνικών εταιριών για την κυριαρχία στο Ιόνιο και την Αδριατική.
Και πάλι καλά λοιπόν τα κατάφεραν όλοι τους –ένα ασύντακτο πλήρωμα και άνθρωποι
που ξύπνησαν στις καμπίνες τους απ’ αυτό που ερχόταν μέσα από τους εξαεριστήρες και τις φωνές και το ποδοβολητό στους διαδρόμους αυτών που έτρεχαν εδώ κι εκεί για να βρούν τις
εξόδους, τα σωσίβια, τις λέμβους. Όσο περνούσε η ώρα όλοι, επιβάτες και πλήρωμα, κατέφευγαν στα ψηλότερα καταστρώματα γιατί τα δάπεδα έκαιγαν από τη φωτιά που κατάτρωγε τ' αμπάρια.
Η σωτηρία τώρα είχε αφεθεί στο
φιλότιμο και το πείσμα των πληρωμάτων των ελικοπτέρων και των αντρών των
ρυμουλκών που έκαναν την κατάσβεση. Οι Ιταλοί αποφάσισαν -πολύ σωστά- η
εκκένωση να γίνει από αέρος. «Είχαν πολύ καλό συντονισμό» αλλά
και πάλι τα πρώτα ελικόπτερά τους πραγματοποιούσαν τη διάσωση με
καλάθια δύο ατόμων ή με την αρτάνη (ένα ειδικό
σχοινί, ιμάντας που παίρνει έναν κάθε φορά). Μόνο όταν έφτασε το πρώτο
ελληνικό Super Puma, «τα
δικά μας παιδιά» όπως είπε ένας Έλληνας οδηγός, επιταχύνθηκε η διάσωση
καθώς μάζευε τους επιβάτες ανά 6 ή ακόμα 8 άτομα. Οι Έλληνες τελικά στις
δύσκολες στιγμές υπερβαίνουν την πραγματικότητα.
Κάποιες αφηγήσεις επιζώντων που
κατάφεραν να περάσουν μέσα από τον επίπεδο δημοσιογραφικό λόγο αφήνουν να φανεί
η εφευρετικότητα και η ευγένεια των πληρωμάτων παραπλεόντων εμπορικών πλοίων,
όπως εκείνου του Aby Jeannette που
οι Φιλιππινέζοι ναύτες του έκλαιγαν πάνω από τα παράπετα επειδή δεν μπορούσαν
να ανεβάσουν με την ανεμόσκαλα τους επιβάτες που κρατούσαν παιδιά στην
αγκαλιά. «Δεν επέμεναν, ήταν έξυπνοι άνθρωποι, έφτιαξαν γρήγορα ένα
δίχτυ και μ’ αυτό ανέσυραν έναν-έναν τους πενήντα ανθρώπους από τη βάρκα», όπως
είπε μια μάνα.
Σαρανταοκτώ χρόνια μετά το «Ηράκλειο» ζήσαμε
μια ακόμα ναυτική τραγωδία που όμως αυτή τη φορά είχε διεθνή χαρακτήρα. Και
εμείς που νομίσαμε ότι μέσα στην Ευρώπη θα γλυτώναμε από το χάος!
Τώρα το πλοίο, που η τύχη του έγερνε
για πολλές μέρες πότε προς Αλβανία και πότε προς Ιταλία, ρυμουλκήθηκε σε
ιταλικό λιμάνι και, μπρος στο κομφούζιο που έχει δημιουργηθεί από την ιταλική
πλευρά, συγγενείς ταξιδεύουν για τη γειτονική χώρα για να βρουν τους ανθρώπους
τους, όπου μπορεί αυτοί να ευρίσκονται.
Όλα αυτά θυμίζουν τραγικά τη χώρα
που μετά την καταστροφή ρυμουλκείται. Εξ ου και η μελαγχολία των ημερών, κάτι
περισσότερο από τη θλίψη για τους ανθρώπους που χάθηκαν.
Αντίο Norman Atlantic δεν θα σε
ξαναδούμε ποτέ. Ήσουν η πιο ζωντανή απεικόνιση αυτού που έχει συμβεί στην
πατρίδα μας!
Β.Η
Σημ. Το κείμενο πάρθηκε από τον "Πύραυλο των Υπογείων" εκείνης της εποχής. Το πλοίο πήρε φωτιά στις 28 Δεκέμβρη του 2014. Πάνε εφτά χρόνια από τότε. (Κάποιοι υποστηρίζουν πως εξακολουθεί να καίγεται).
